Της Κατερίνας Ηλιάδη
Στις διπλές εκλογές της 9ης του Ιούνη 2024, το ΑΚΕΛ έχασε μία από τις δύο έδρες του στην Ευρωβουλή, αυτήν που κατείχε ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ – ένα αποτέλεσμα κάλπης με μηνύματα και προεκτάσεις περισσότερες από το να έχανε την έδρα ο Γιώργος Γεωργίου, ο οποίος επανεξελέγη. Εκείνο το βράδυ, ο γ.γ. του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, δήλωσε ότι «δεν μας ικανοποιεί το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, η λαϊκή ετυμηγορία είναι σαφής και δεν έχουμε πρόθεση να κρυφτούμε πίσω από λεκτικά σχήματα, η απώλεια μιας έδρας είναι μια πολύ αρνητική εξέλιξη και καθορίζει το σημερινό αποτέλεσμα, όταν η κοινωνία μιλά, ως κόμμα έχουμε υποχρέωση να την αφουγκραζόμαστε, αυτό έκανε ανέκαθεν το ΑΚΕΛ και αυτό θα κάνουμε και σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, από αύριο κιόλας, πρώτη μας δουλειά είναι να το επεξεργαστούμε, αποκωδικοποιώντας τα μηνύματα που μας στέλνει η κοινωνία, το ποσοστό που το ΑΚΕΛ κατέγραψε στις ευρωεκλογές δεν αντιστοιχεί σίγουρα στον εκλογικό μας στόχο, που ήταν η ανάκαμψη της δυναμικής του ΑΚΕΛ - Αριστερά - Κοινωνική Συμμαχία». Για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο γ.γ. του ΑΚΕΛ είπε ότι το κόμμα του «εκπλήρωσε τους εκλογικούς του στόχους, κερδίζοντας δύσκολες μάχες». Στην εξίσωση, συνέχισε, «θα πρέπει να μπει και αυτό το πρωτοφανές φαινόμενο του Φειδία Παναγιώτου, που κατέγραψε ένα ποσοστό κοντά στο 19-20%, κάτι που δεν περίμενε κανένας. Κάτι που έχει επηρεάσει οριζόντια ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό και τον κομματικό χάρτη».
Πρώτη αποτίμηση
Στις 12 του Ιούνη 2024, το Πολιτικό Γραφείο του ΑΚΕΛ -που έκανε μία πρώτη αποτίμηση των αποτελεσμάτων των εκλογών- με επίσημη ανακοίνωση μάς είπε ότι, σε σχέση με τις ευρωεκλογές, το αποτέλεσμα είναι αναμφίβολα αρνητικό, αφού το κόμμα απώλεσε μία από τις δύο έδρες που κατείχε και είχε υποχώρηση σε εκλογικά ποσοστά, παρότι σε απόλυτους αριθμούς ψήφων το ΑΚΕΛ - Αριστερά - Κοινωνική Συμμαχία έμεινε σταθερό»… ξεχνώντας, βέβαια, να πει ότι σε απόλυτους αριθμούς έμεινε σταθερό το κόμμα, αλλά αυξήθηκαν κατά πολύ οι ψηφοφόροι αφού στις ευρωεκλογές του 2024 ψήφισαν 402.276 (58,86%) και το ΑΚΕΛ έλαβε 79.163 (21,5%), ενώ το 2019 ψήφισαν 288.483 (44,99%) και το ΑΚΕΛ πήρε 77.241 (27,49%). Το Πολιτικό Γραφείο του ΑΚΕΛ, λοιπόν, σημειώνει ότι «σχετικά με τις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική, αφού το ΑΚΕΛ -Αριστερά - Κοινωνική Συμμαχία πέτυχε σημαντικές νίκες σε όλα τα επίπεδα τού θεσμού. Οι επιλογές του κόμματος, καθώς και οι συνεργασίες που έγιναν, δικαιώθηκαν σε μεγάλο βαθμό [..] Η ανάλυση των αποτελεσμάτων για τα δημοτικά συμβούλια καταδεικνύει αύξηση σχεδόν 5% για τους συνδυασμούς του ΑΚΕΛ – Αριστερά - Κοινωνική Συμμαχία σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 2021». Όταν δεν συμφέρει, το ΑΚΕΛ (και όλα τα κόμματα) υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει να συγκρίνουμε μεταξύ τους διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις. Όταν συμφέρει κομματικά, μια χαρά το κάνουν.
Κεντρική Επιτροπή
Το Σάββατο 13/07/2024, συνεδρίασε η Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ για τα αποτελέσματα των διπλών εκλογών, «σε ένα κλίμα παγωμένο και αμήχανο, τέτοιο που δεν δημιουργούσε την όρεξη για κριτική σε ένα κόμμα… άρρωστο, που δεν πήρε τη φαρμακευτική αγωγή που έπρεπε, όταν έπρεπε να την πάρει», όπως περιέγραψε στον «Π» ΑΚΕΛικό στέλεχος που έλαβε μέρος σε εκείνη τη συνεδρία. Στην ανακοίνωση της Κεντρικής Επιτροπής αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι στις εκλογές της 9ης Ιουνίου «καταγράφηκε αφενός ένα αδιαμφισβήτητα αρνητικό αποτέλεσμα για το ΑΚΕΛ στις Ευρωεκλογές και αφετέρου μία σημαντική επιτυχία στην Τοπική Αυτοδιοίκηση». Επιπλέον, σημειώνεται ότι «η Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ εκτίμησε θετικά τα βήματα που έγιναν με την Κοινωνική Συμμαχία που αποτυπώνονται, ανάμεσα σε άλλα, στο γεγονός ότι το 30% των εκλεγμένων δημοτικών συμβούλων και σχολικών εφόρων με τα ψηφοδέλτιά μας ανήκουν σε αυτήν». Το 30%! Άραγε το ΑΚΕΛ τι θεωρεί Κοινωνική Συμμαχία; Εκείνους τους μη αριστερούς που βοήθησαν την υποψηφιότητα Μαυρογιάννη και επιθυμούν να συνεχίσουν να συμπορεύονται με το ΑΚΕΛ ή οποιονδήποτε δεν είναι μέλος του κόμματος αλλά εκλέγεται με το ΑΚΕΛ; Είναι Κοινωνική Συμμαχία παραδοσιακοί αριστεροί που δεν είναι μέλη του κόμματος; Είναι ο ΔΗΚΟϊκός Αρμεύτης και ο κεντροδεξιός Προύντζος Κοινωνική Συμμαχία; Και εάν η απάντηση είναι «ναι», τότε ποιο είναι το πραγματικό ποσοστό του ΑΚΕΛ; Όλοι γνωρίζουν, πάντως, ότι υποψήφιοι που στήριξε το ΑΚΕΛ στις αυτοδιοικητικές εκλογές μάζεψαν και τιμωρητικές/εκδικητικές ψήφους από τα κόμματα από τα οποία προέρχονταν, όπως ο νέος δήμαρχος Λευκωσίας που επωφελήθηκε από τον εμφύλιο στον ΔΗΣΥ.
Ήττα επί τρία
Το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ήταν για το ΑΚΕΛ μία ήττα με τρεις πυλώνες: Ήττα του αφηγήματος των Τ/Κ, ήττα του μύθου της Κοινωνικής Συμμαχίας και ήττα του μηχανισμού του. Όσο πλησίαζε η ημέρα των εκλογών τόσο στελέχη του ΑΚΕΛ ανέβαζαν το ποσοστό των Τ/Κ που θα ερχόντουσαν στις ελεύθερες περιοχές για να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές και κυρίως για να ψηφίσουν τους υποψήφιους του ΑΚΕΛ. Η πραγματικότητα, όμως, ήταν σκληρή και πολύ δυσάρεστη έκπληξη για το ΑΚΕΛ που ανέμενε πάνω από 10.000 Τ/Κ ψηφοφόρους και τελικά εμφανίστηκαν 5.676 (5.804 το 2019, δηλαδή 128 λιγότεροι το 2024), όχι όλοι ψηφοφόροι του ΑΚΕΛ. Στον κ. Κιζίλγιουρεκ δεν είναι μόνον οι Τ/Κ που δεν του έδωσαν το εισιτήριο για μία δεύτερη θητεία στην Ευρωβουλή, αλλά και οι Ε/Κ ψηφοφόροι του ΑΚΕΛ. Ούτε η Κοινωνική Συμμαχία απέδωσε τα αναμενόμενα, αφού δεν βοήθησε στο να περάσει το ΑΚΕΛ στην πρώτη θέση. Το πιο προβεβλημένο μέλος της Κοινωνικής Συμμαχίας ήταν η Άννα Θεολόγου, η οποία αρχικά βρέθηκε στο πλευρό της Ελένης Θεοχάρους και της Αλληλεγγύης, εξελέγη βουλευτής το 2016 με τη Συμμαχία Πολιτών του Γιώργου Λιλλήκα και στη συνέχεια ίδρυσε τον πολιτικό σχηματισμό «Αλλαγή Γενιάς». Δεν κατάφερε να εκλεγεί ευρωβουλευτής με το ΑΚΕΛ η κ. Θεολόγου, αλλά ξεπέρασε σε ψήφους τον κ. Κιζίλγιουρεκ –η εκτίμηση στελεχών του ΑΚΕΛ είναι ότι δεν έφερε αξιοσημείωτο ποσοστό νέων ψηφοφόρων στο κόμμα, μάλλον άντλησε ψήφους από τη δεξαμενή του κόμματος. Σε ό,τι αφορά τον μηχανισμό του ΑΚΕΛ κατεξοχήν εκπρόσωπος στο ευρωψηφοδέλτιο ήταν η Σταύρη Καλοψιδιώτου, έμμισθη, νούμερο 2 στην Ομάδα Κυπριακού του κόμματος, σύζυγος τού Άριστου Δαμιανού. Ήρθε 4η, έλαβε 11.342 σταυρούς με μόλις 1.165 σταυρούς διαφορά από τη Μέλανη Στέλιου (10.177).
Εμείς εν τζαι
Στη συζήτηση για την ήττα στις ευρωεκλογές, δεν έγινε καμία ανάληψη ευθύνης, απλώς αναφέρονται γενικές διαπιστώσεις, του τύπου δεν μας ικανοποιεί το αποτέλεσμα, δεν είναι αυτό που επιδιώκαμε, πρέπει να βρεθούν σύγχρονοι τρόποι και κανάλια επικοινωνίας με τη νεολαία, εντατικοποίηση της δράσης μας με κινήματα, η κοινωνία απαξιώνει τα κόμματα και όλη αυτή η γενική απαξίωση επηρεάζει και το ΑΚΕΛ, αιφνιδιαστική εμφάνιση Φειδία που επηρέασε όλα τα κόμματα. Δηλαδή, η ηγεσία του ΑΚΕΛ προτίμησε να αφήσει ορφανή την ήττα των ευρωεκλογών και να μείνει σε γενικές διαπιστώσεις και οριζόντιες/αόριστες αιτίες, και όχι συγκεκριμένες, για το κακό αποτέλεσμα, ώστε να μην χρειαστεί να αποδοθούν/να αναληφθούν ευθύνες. Στο μόνο θέμα που υπήρξε συγκεκριμένη διαπίστωση είναι στο ότι οι καταστατικές αλλαγές που υιοθετήθηκαν στο τελευταίο Πολιτικό Συνέδριο (Νοέμβριος 2023) δεν εισπράχθηκαν από την κοινωνία: μείωση των θητειών των βουλευτών/ευρωβουλευτών από τρεις σε δύο, εκλογή του γ.γ. από το Συνέδριο αντί από την Κεντρική Επιτροπή, τουλάχιστον το 60% των μελών της Κεντρικής Επιτροπής να μην είναι έμμισθοι.
Μοναχικός… καουμπόι
Ο ευρωβουλευτής Γιώργος Γεωργίου, ο οποίος επανεξελέγη πανηγυρικά (πρώτος σε σταυρούς 33.488, 2η η Άννα Θεολόγου 26.163), εισηγήθηκε στην Κεντρική Επιτροπή όπως ληφθεί απόφαση για άμεση εφαρμογή των εν λόγω καταστατικών αλλαγών, πριν να είναι αργά για το ΑΚΕΛ, με στόχο να αποδείξει εμπράκτως το κόμμα ότι έλαβε τα μηνύματα της κάλπης. Η πρόταση του κ. Γεωργίου ήταν εκλογικό συνέδριο το φθινόπωρο με ανανέωση της εντολής του Στεφάνου (από το Συνέδριο), νέα Κεντρική Επιτροπή με τουλάχιστον 60% των μελών της να μην είναι έμμισθοι (σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία είναι έμμισθοι) και ανανέωση του Πολιτικού Γραφείου. Τέθηκε σε ψηφοφορία η πρόταση του ευρωβουλευτή, αλλά έλαβε μόνον μίαν ψήφο, τη δική του. Η ψηφοφορία διεξήχθη φανερά, δι’ ανατάσεως της χειρός…
Τοπίο στην ομίχλη
Ένα από τα άβολα ερωτήματα προς την ηγεσία του ΑΚΕΛ είναι το ποιες είναι οι προοπτικές για αύξηση των ποσοστών του κόμματος στις βουλευτικές του 2026, χωρίς διάθεση να ταράξουν τα λιμνάζοντα νερά, χωρίς τόλμη για ριζοσπαστικές αλλαγές, χωρίς ξεβόλεμα βολεμένων. Σε ό,τι αφορά τη μείωση των θητειών για τους βουλευτές, στις βουλευτικές του ’26 συμπληρώνουν το όριο οι Δαμιανού, Λουκαΐδης, Καυκαλιάς, Κώστα. Θα πάρουν παράταση και δικαίωμα για νέα θητεία; Εάν ναι, στη Λευκωσία θα είναι καπαρωμένες τέσσερις βουλευτικές έδρες (Στεφάνου χωρίς σταυρούς, Δαμιανού, Λουκαΐδης και ο τέως επαρχιακός Χριστοφίδης). Στην Αμμόχωστο, το ΑΚΕΛ θα ήθελε να ρίξει στη μάχη την Άννα Θεολόγου αν το επιθυμεί και η ίδια (μάλλον δεν), ωστόσο οι έδρες Κουκουμά – Κέττηρου δεν φαίνεται να μπορούν να αλλάξουν χέρια εύκολα. Στη Λεμεσό -που ο Φειδίας πήρε περισσότερες ψήφους από το ΑΚΕΛ [(20.553 (21,4%) ο Φειδίας Παναγιώτου, 18.882 (19,6%) το ΑΚΕΛ]- εάν αποκλειστούν λόγω ορίου θητειών ο Καυκαλιάς και ο δημοφιλής Κώστα θα είναι ζημιά για το κόμμα, εάν δεν αποκλειστούν πάλι ζημιά θα είναι, γιατί δεν θα υπάρχει κίνητρο για να εργαστούν άλλα στελέχη για εκλογή. Συν ότι πάντα υπάρχει από τα δεξιά του ΑΚΕΛ το νεοσύστατο Volt που του αφαιρεί ψήφους, ενώ εφιάλτης της ακελικής ηγεσίας είναι το ενδεχόμενο υλοποίησης σκέψεων που κάνουν κάποιοι εδώ και καιρό για δημιουργία νέου κόμματος, αριστερότερα του ΑΚΕΛ.
Στόχος το ’28
Το κεντρικό αφήγημα του ΑΚΕΛ είναι ότι τα πήγε πολύ καλά στις αυτοδιοικητικές εκλογές, έφερε θετικά αποτελέσματα η συνεργασία με δυνάμεις του λεγόμενου κέντρου, δηλαδή με ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ, και αυτό θέτει τις προϋποθέσεις και κτίζει την προοπτική για τις προεδρικές του 2028 –κυρίως τούτο ενδιαφέρει το κόμμα. Αυτό εξάλλου αποτυπώθηκε και στη συνέντευξη του γ.γ. του ΑΚΕΛ στον Ανδρέα Κημήτρη και την Καθημερινή της Κύπρου που δημοσιεύθηκε στις 7 Ιουλίου 2024: «Οι συνεργασίες που έγιναν σε τοπικό επίπεδο και η κοινή στήριξη υποψηφίων ενίσχυσαν τα κανάλια επαφής του ΑΚΕΛ με κόμματα στα οποία υπήρξαν τοπικές συνεργασίες. Αυτό ενισχύει τις προϋποθέσεις για συνεργασία για επόμενες πολιτικές και εκλογικές μάχες [...] Δεν σας κρύβω ότι αυτές οι τοπικές συνεργασίες δημιουργούν προοπτική ακόμα και για τις επόμενες προεδρικές εκλογές και θα μπορούσαν κάτω από κάποιες προϋποθέσεις να λειτουργήσουν προς την κατεύθυνση δημιουργίας ενός πλειοψηφικού ρεύματος για να πετύχουμε την αλλαγή [...] Το βασικό κόμμα με το οποίο είχαμε μια ευρεία συνεργασία τοπικά είναι το ΔΗΚΟ, αλλά μπορώ να αναφέρω και την ΕΔΕΚ». Και εδώ είναι η μεγάλη αντίφαση και τα αδιέξοδα του ΑΚΕΛ, το οποίο επιδιώκει συνεργασία για το ’28 με στόχο την αλλαγή, διότι θεωρεί τον Χριστοδουλίδη συνέχεια του Αναστασιάδη. Αλλαγή με ένα ΔΗΚΟ του σωστού περιεχομένου στο Κυπριακό και μία αντιομοσπονδιακή ΕΔΕΚ, που και τα δύο κόμματα έχουν δηλώσει ότι θέλουν αναβαθμισμένη παρουσία/ρόλο στην κυβέρνηση Χριστοδουλίδη! Το ΑΚΕΛ έχει αποδεχθεί, αλλά δεν έχει παραδεχθεί ακόμη, τον ενταφιασμό του Κυπριακού και έβαλε πλώρη για άλλα; Και μία συνεργασία στις προεδρικές εκλογές των ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ (θα αποχωρήσουν από την κυβέρνηση ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ; Πότε;) με υποψήφιο Πρόεδρο ποιον; Τον Νικόλα; Την Ερωτοκρίτου; Τον Προύντζο; Τον Βύρα; Ή την… Ειρήνη με σύστημα Χριστοδουλίδη; Είμαστε ακόμα στην εποχή που τα κόμματα καθορίζουν τον υποψήφιο Πρόεδρο ή περάσαμε στην περίοδο που βγαίνουν οι υποψήφιοι μπροστά και τρέχουν ξοπίσω τους τα κόμματα;
